Kiracı Aleyhine Düzenleme Yasağının Kapsamı
Hukuk sistemlerindeki kiracının korunmasındaki temel düşünce, onların ekonomik olarak zayıf olmasından ziyade kiraya veren karşısındaki pazarlık güçlerinin zayıf olması gerçekliğinden doğmuştur. Gerçekten de kira sözleşmesinde bir tarafta bir konuta ya da bir şeyi kiralamaya ihtiyacı olan bir kiracı ile diğer tarafta bir şeyi kiraya verenin kurmuş olduğu sözleşme söz konusudur. Bu nedenle hukuk sistemlerinde tüm kiracıları eşit düzeyde koruyacak düzenlemelerin yapılması fikri oluşmuştur. Anılan nedenle Türk Borçlar Kanunu'nda (TBK, 6098 Sayılı Kanun) kiracıyı koruyucu düzenlemeler yapılmıştır.
Kiracı aleyhine düzenleme yasağı TBK'nın 346'ncı maddesinde: "kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. Özellikle, kira bedelinin zamanında ödenmemesi hâlinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir." şeklinde hükümleştirilmiştir.
Ne var ki 6217 Sayılı Kanunun geçici 2'nci maddesinde değişiklik yapan 6353 Sayılı Kanunun 53'üncü maddesine göre; kiracının Türk Ticaret Kanunu'nda tacir olarak sayılan kişilerle özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 6098 Sayılı Kanunun; 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354'üncü maddelerinin yürürlüğü sekiz yıl süreyle ertelenmiştir. TTTK'da Tacir olarak sayılan kişilerin de olduğu işyeri kiralarında TBK'nın 346'ncı maddesinin yürürlüğü ertelendiğinden bu madde 01.07.2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmayacaktır.
6101 Sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un "Geçmişe Etkili Olma" başlıklı 2'nci maddesinde; Türk Borçlar Kanun'unun kamu düzenine ve genel ahlaka dair kurallarının gerçekleştikleri tarihe bakılmaksızın bütün fiil ve işlemlere uygulanacağı, aynı kanunun görülmekte olan davalara dair uygulama başlıklı 7'nci maddesinde de; Türk Borçlar Kanun'unun kamu düzenine ve genel ahlaka dair kurallarıyla geçici ödemelere dair 76'ncı, faize dair 88'nci, temerrüt faizine dair 120'nci ve aşırı ifa güçlüğüne dair 138'inci maddesinin görülmekte olan davalara da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Değinilmiş olan düzenlemler kapsamında TBK 346'ncı maddesi kamu düzenine ilişkin olduğundan kira sözleşmesi TBK'dan önce akdedilmiş olsa bile 346'ncı madde hükmü çerçevesinde kiracıya kira bedeli ve yan giderler dışında bir ödeme yükümlülüğü getirlemeyecektir. Kiracı aleyhine bir düzenleme sözleşmeye işlemiş olsa bile bu düzenleme geçersiz sayılacaktır (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2014/13975Ê, 2015/1345K, Karar Tarihi: 16.02.2015).
Av. Ferman Kaya
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder