1- Genel Olarak
Her türlü tüketici işlemi ile tüketiciye yönelik uygulamaları kapsayan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da (6502 Sayılı Kanun, TKHK) "tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemek" amaçlanmıştır.
Tüketici olarak satın aldığınız mal teslimi anında, kararlaştırılmış olduğunuz örnek ya da modele uygun değilse ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımıyorsa ayıplı (bozukluk, sorunlu, hasarlı, amaca - örneğe uygun değil, zamanında yerine getirilmeme, tanıtıma uygun olmama) malın varlığından bahsedilebilecektir.
2- Ayıplı Mal Halinde Tüketicinin Hakları
Alınan şeyin teslimi tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıplar teslim tarihinden var olduğu kabul edilir. Böyle bir durumda malın ayıplı olmadığını satıcı ispatlamak zorundadır. Eğer malın ve ayıbın niteliği kanunda kabul edilmiş olan bu karineyle bağdaşmıyorsa tüketici bu korumadan faydalanamaz.
Malın ayıplı olmasının anlaşılması üzerine tüketici;
a- Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b- Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c- Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
d- İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Tüketici ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Tüketicinin bu seçimlik haklarından; satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.
Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından birinin seçilmesi durumunda bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise altmış iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur.
Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.
Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır.
Tüketicinin başkaca zararları oluşmuş ise, tüketici kanundan doğan bahsedilmiş olan seçimlik haklarından biri ile birlikte 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde tazminat da talep edebilir.
3- Tüketicinin Talebinin Karşılanmaması Halinde Tüketici Nereye Başvurmalı
Eğer satıcı, sağlayıcı ya da üretici ayıptan doğan sorumluğunu yerine getirmiyorsa her yıl yeninden değerleme sistemi ile artması öngörülmüş olan değerleri baz alarak konuyu Tüketici Hakem Heyetine ya da Tüketici Mahkemesi'ne götürebilirsiniz.
Buna göre 2015 yılı için 2200-TL altındaki taleplerinizi İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine; 3300-TL altındaki taleplerinizi İl Tüketici Hakem Heyetlerine; Eğer bulunduğunuz il büyükşehir statüsünde ise 2200 ile 3300-TL arasında olan talepleriniz için İl Tüketici Hakem Heyetlerine başvurabilirsiniz.
Av. Ferman Kaya
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder