KARAR DÜZELTME YOLU
HMK (Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 6100 sayılı Kanun) 12.01.2011 tarihinde kabul edilmiş ve Resmi Gazete’nin 04.02.2011 tarih ve 27836 numaralı sayısında yayımlanmıştır. Dili sadeleştirilen, bir sistematiğe oturtulan kanun, eski hükümlerin yanında yeni hükümlere de yer verilmiştir. Bu kanun, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yerine 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Öncelikle belirtilmelidir ki, usul hukukumuzda karar düzeltme yolu olağan kanun yollarından biri olarak düzenlenmiştir. Bu çerçevede karar düzeltme yoluna kanunda belirtilmiş olan sınırlı haller için başvurulabilmektedir.
HMK'da öngörülen Bölge Adliye Mahkemeleri henüz kurulmadığından temyiz ve karar düzeltme olağan kanun yollarına başvurulurken 1086 Sayılı HUMK (Hukuk Usulü Muhakemeler Kanunu) hükümleri dikkate alınmalıdır.
HUMK'da karar düzeltme aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
Geçici Madde 2- Bölge adliye mahkemelerinin, 26.9.2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun geçici 2 nci maddesi uyarınca Resmi Gazetede ilan edilecek göreve başlama tarihinden önce aleyhine temyiz yoluna başvurulmuş olan kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 26.9.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
HUMK madde 440 - (DEĞİŞİK MADDE RGT: 08.05.1973 RG NO: 14529 KANUN NO: 1711/1)
1. Yargıtay kararlarına karşı tefhim veya tebliğden itibaren 15 gün içinde aşağıdaki sebeplerden dolayı karar düzeltilmesi yoluna başvurulabilir;
1.1. Temyiz dilekçesi vekanuni süresi içinde verilmiş olması şartiyle karşı tarafın cevap dilekçesinde ileri sürülüp hükme etkisi olan itirazların kısmen veya tamamen cevapsız bırakılmış olması (Değişik alt bent Resmi Gazete Tarihi: 18.07.1981 RG NO: 17404 KANUN NO: 2494/31),
1.2. Yargıtay kararında birbirine aykırı fıkralar bulunması,
1.3. Yargıtay incelemesi sırasında hükmün esasını etkileyen belgelerde bir hile veya sahteliğin ortaya çıkması.
1.4. Yargıtay kararının usul ve kanuna aykırı bulunması,
2. Yargıtay evvelce cevapsız bırakılan itirazları kendi görüşüne göre hükme etki yapacak nitelikte bulmazsa karar düzeltilmesi isteği üzerine vereceği kararda bu itirazları reddederken her biri hakkında gerekçe göstermek zorundadır.
3. Yargıtayın aşağıdaki kararları hakkında karar düzeltmesi yoluna gidilemez (Değişik alt bent Resmi Gazete Tarihi: 05.03.1985 RG NO: 18685 KANUN NO: 3156/22).
3.1. Miktar veya değeri altı milyar liradan az olan davalara ait hükümlerin onanması veya bozulmasına ilişkin kararlar (Değişik fıkra Resmi Gazete Tarihi: 21.07.2004 RG NO: 25529 KANUN NO; 5219/2).
3.2. 8'inci maddede gösterilen davalara ait hükümlerin onanması veya bozulmasına ilişkin kararlar (8 inci maddenin II numaralı fıkrasının 6 nolu bendindeki davalar, bu fıkranın (1) numaralı bendindeki hüküm saklı kalmak koşuluyla; kira sözleşmesine dayanan tahliye ve akdin feshi davaları ile bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı ve tazminat davaları ve bunlara karşılık olarak açılan davalar ve Kat Mülkiyeti Kanunundan doğan davalar hariç),
3.3. Görevsizlik, yetkisizlik, hakimin reddi, dava veya karşılık davanın açılmamış sayılması, davaların birleştirilmesi ve merci belirtilmesi kararları,
3.4. Hakemlerin verdiği hükümlerin ve bu Kanunun tahkim hükümlerine göre mahkemece verilecek kararların onanmasına veya bozulmasına ilişkin kararlar.
4- İş Mahkemelerinde Verilen Kararlara Karşı Karar Düzeltme
5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunda tashihi karar ya da karar düzeltme yoluna yer verilmemiştir. 5521 Sayılı Kanunun 8/son fıkrasına göre: Yargıtayın kararlarına karşı karar düzeltme yoluna başvurulamaz. 5521 Sayılı Kanun'un 8'inci maddesi kanun yollarını belirtirken, temyiz'i düzenlemiş onama ya da bozma kararlarına karşı başkaca bir kanun yolu (maddi hata, yargılamanın iadesi hariç) öngörmemiştir.
Av. Ferman Kaya
Karar düzeltme ile ilgili aşağıdaki Hukuk Genel Kurulu Kararını inceleyebilirsiniz.
Hukuk Genel Kurulu 2011/6-738 E., 2011/702 K.
Taraflar arasındaki davadan dolayı, bozma üzerine direnme yoluyla; Bakırköy 5.Sulh Hukuk Mahkemesinden verilen 02.11.2010 gün ve 2010/836 E.- 2010/1074 K.sayılı direnme kararının uygun bulunması nedeniyle daireye gönderilmesini kapsayan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'ndan çıkan 27.04.2011 gün, 2011/6-55 Esas, 2011/222 Karar sayılı ilamın, karar düzeltme yoluyla incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu Kararı
Hukuk Genel Kurulu'nca dilekçe, düzeltilmesi istenen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Karar düzeltme istemine konu Hukuk Genel Kurulu kararı"ortaklığın giderilmesi"ne ilişkindir.
Karar düzeltme istemli dilekçenin incelenebilmesi için öncelikle Yargıtay'ca verilen hangi kararlar aleyhine karar düzeltme yoluna gidilemeyeceğinin açıklanmasında yarar vardır:
6217 sayılı Kanunun 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na eklenen "Geçici madde 3" atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440/III.maddesi gereğince:
Miktar veya değeri altı milyar lira (2006 yılında 6.580,00 YTL.; 2007 yılında 7.090,00 YTL.; 2008 yılında 7.600,00 YTL.; 2009 yılında 8.510,00 YTL.) den (m.427, V) az olan davalara ait hükümlerin onanması veya bozulmasına ilişkin Yargıtay Kararları hakkında karar düzeltme yoluna gidilemez (Md.440/III-1).
Kural olarak Sulh Mahkemesi Kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna başvurulamaz(Md.440/III-2).
Ancak bunun istisnaları da aynı hükümde gösterilmiştir. Buna göre;
a)Mirasçılık belgesi verilmesi hakkındaki isteklerle bu belgenin değiştirilmesi veya iptali davaları hakkındaki Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir
b)Kira sözleşmesi ile ilgili,
aa-kira sözleşmesine dayanan tahliye (ve akdin feshi) davalarına ilişkin olmak üzere Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir(ne var ki, bunun için gayrimenkulün bir yıllık kira bedeli toplamının karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir.)
bb-Tahliye veya kira akdinin feshi davaları ile birlikte açılmış kira alacağı veya tazminat davalarına ilişkin olmak üzere Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir( ne var ki, bunun için istenen kira alacağının veya tazminat tutarının karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir) .
cc-Tahliye veya kira akdinin feshi davalarına veya bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı veya tazminat davalarına karşılık olarak açılan karşılık davalara ilişkin olmak üzere Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir(ne var ki, bunun için karşılık davanın miktar veya değerinin karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir).
c)Kat Mülkiyeti Kanunundan doğan davalarda Sulh Hukuk Mahkemesi kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilebilir( ne var ki, bunun için davanın miktar veya değerinin karar düzeltme sınırından az olmaması gerekir).
Diğer taraftan, usule ilişkin nihai kararlar hakkındaki Yargıtay Kararları için karar düzeltme istenemez (HUMK md.440/III-3). Buna göre;
a)Görevsizlik kararlarının temyizi üzerine verilen,
b)Yetkisizlik kararlarının temyizi üzerine verilen,
c)Hâkimin reddi hakkındaki merci kararlarının temyizi üzerine verilen,
d)Davanın açılmamış sayılması kararlarının (Md.193/IV; md.194; md.409/V) temyizi üzerine verilen,
e)Karşılık davanın açılmamış sayılması kararının temyizi üzerine verilen,
f)Başka mahkemelerde açılmış olan davaların birleştirilmesi kararının temyizi üzerine verilen,
g)Yargı yeri belirlemesine (merci tayinine) ilişkin,
Yargıtay kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilemez.
Hakemlerin verdikleri hükümlerin ve HUMK.'un tahkim hükümlerine göre mahkemece verilecek kararların (örneğin md.519) onanmasına veya bozulmasına ilişkin Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna gidilemez.
İş Mahkemesi Kararlarının temyizi üzerine verilen Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme istenemez (İş Mahkemeleri Kanunun md.8/III).
Görüldüğü üzere, maddede sayılan ve yukarıda açıklanan istisnalar dışında Sulh Mahkemesi Kararları hakkındaki Yargıtay Kararlarına karşı karar düzeltme yoluna başvurulamaz(Md.440/III-2). Ortaklığın giderilmesi davası maddede sınırlı olarak sayılan ve karar düzeltme yolu açık olan istisnalar arasında yer almamaktadır.
Düzeltilmesi istenen Hukuk Genel Kurulu Kararı da ortaklığın giderilmesi davasına ilişkin olmakla, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440/III-2 maddesi uyarınca bu tür kararlara karşı karar düzeltme yoluna gidilemeyeceğinden karar düzeltme istemli dilekçenin reddi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda yer alan açıklamalara göre 6217 sayılı Kanunun 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na eklenen "Geçici madde 3" atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440/III-2 maddesi gereğince taraf vekillerinin karar düzeltme dilekçelerinin REDDİNE, kararın mahiyetine göre takdiren para cezası alınmasına yer olmadığına, istek halinde harcın yatıranlara iadesine, 23.11.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Kaynak: https://emsal.yargitay.gov.tr/VeriBankasiIstemciWeb/yeniTasarim/index.jsp
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder