Taksitle Satış Sözleşmesi Ve Cayma Hakkı
I- Taksitle satış sözleşmesi ve zorunlu içeriği
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un (TKHK) 17'nci maddesinde taksitle satış sözleşmesi hükümleştirilmiştir. Resmi Gazete'nin 14.01.2015 tarih ve 29236 sayılı nüshasında yayımlanan Taksitle Satış Sözleşmeleri Hakkında Yönetmelikte (Yönetmelik) de taksitle satışın şekli, cayma hakkı, tanımlar ve sözleşmenin zorunlu içeriği gibi hususlar düzenlenmiştir.
Taksitle satış sözleşmesi TKHK m. 17'de: "taksitle satış sözleşmesi, satıcı veya sağlayıcının malın teslimi veya hizmetin ifasını üstlendiği, tüketicinin de bedeli kısım kısım ödediği sözleşmelerdir. Tüketicinin, kira süresi sonunda bir malın mülkiyetini edinme zorunluluğunun bulunduğu finansal kiralama sözleşmeleri hakkında da bu Bölüm hükümleri uygulanır. Taksitle satış sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez." şeklinde hüküm altına alınmıştır.
Sözleşmenin şekli Yönetmeliğin 5'inci maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemeye göre taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde kurulması ve sözleşmenin bir örneğinin kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi zorunludur. Taksitle satış sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.
Taksitle satış sözleşmesinin zorunlu içeriği Yönetmeliğin 6'ncı maddesinde aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
(1) Taksitle satış sözleşmelerinin aşağıdaki bilgileri içermesi zorunludur:
a) Tüketicinin adı, soyadı ve iletişim bilgileri.
b) Satıcı, sağlayıcı veya kiralayanın isim, unvan, açık adres, telefon ve varsa diğer iletişim bilgileri.
c) Sözleşmenin düzenlendiği tarih.
ç) Malın veya hizmetin teslim veya ifa tarihi.
d) Sözleşmeye konu mal veya hizmet.
e) Malın veya hizmetin tüm vergiler dahil Türk Lirası olarak peşin fiyatı.
f) Malın veya hizmetin tüm vergiler dahil Türk Lirası olarak taksitle satış fiyatı.
g) Tüketicinin cayma hakkının olduğu ve bu hakkın hangi sürede ve nasıl kullanılacağı.
ğ) Ödeme planı.
h) Tüketicinin erken ödemede bulunma hakkı ile satıcı veya sağlayıcı tarafından faiz veya komisyon alınmışsa, ödenen miktara göre faiz ve komisyon indirimi talep etme hakkı olduğuna ilişkin bilgi.
ı) Faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faiz oranı.
i) Tüketicinin temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları.
j) Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya tüketici hakem heyetine yapabileceklerine dair bilgi.
(2) Kira süresi sonunda bir malın mülkiyetini edinme zorunluluğunun bulunduğu finansal kiralama sözleşmelerinde, bu maddenin birinci fıkrasına ek olarak aşağıdaki bilgilerin de sözleşmede yer alması zorunludur:
a) Malın tüketicinin zilyetliğine geçmesini sağlayacak koşullar,
b) Sözleşme süresi sonunda mal tüketicinin mal varlığına hemen intikal etmeyecekse intikali sağlayacak koşullar,
c) Sözleşmede öngörülmüşse satış bedeli alacağının devrine ilişkin anlaşma kayıtları,
ç) Tüketici ile bir sigorta sözleşmesi kurulması öngörülmüşse, malın kimin tarafından sigorta ettirileceği ile sigorta sözleşmesine ilişkin bilgiler.
Tüketici, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.
Yönetmeliğin 7'nci maddesi düzenlemesinde cayma hakkı
(1) Tüketici, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin taksitle satış sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir.
(2) Cayma hakkı süresi, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar. Ancak tüketici, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilir.
(3) Mal teslimi ile hizmet ifasının birlikte yapıldığı sözleşmelerde mal teslimine ilişkin cayma hakkı hükümleri uygulanır.
(4) Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde satıcı veya sağlayıcıya yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür.
(5) Satıcı cayma süresi içinde malı tüketiciye teslim etmişse tüketici, malı ancak olağan bir gözden geçirmenin gerektirdiği ölçüde kullanabilir. Olağan gözden geçirme malın ilk incelemesini kapsar. Malın mutat olarak kullanılması durumunda tüketici cayma hakkını kullanamaz.
(6) Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmelerinde de tüketici cayma hakkını kullanamaz.
(7) Tüketicinin satıcıyı bulduğu finansal kiralama işlemlerinde cayma hakkı kullanılamaz.
(8) Kanunda düzenlenen diğer sözleşmelere ilişkin tüketici lehine olan cayma hakkı hükümleri saklıdır.
Yönetmeliğin 8'inci maddesine göre cayma hakkının kullanılmasının sonuçları
(1) Tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde almış olduğu bedeli ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi, tüketiciye hiçbir masraf yüklemeksizin iade etmekle yükümlüdür.
(2) Cayma hakkını kullanan tüketici, sözleşme konusu malı, cayma hakkını kullandığı tarihten itibaren yedi gün içinde satıcıya iade etmekle yükümlüdür. Aksi halde tüketici cayma hakkını kullanmamış sayılır.
Av. Ferman Kaya
Bu hususların tartışıldığı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı aşağıdadır.
Yargıtay Hukuk Genel KuruluEsas: 2009/4-101
Karar: 2009/139
Karar Tarihi: 29.04.2009
ÖZET: 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 7. maddesinin son fıkrasının atfı ile 6/A maddenin ikinci paragrafına göre <taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur> ve bu maddede sözleşmede yer alması gereken hususlar tek tek sayılmıştır. Bu hususlara ek olarak aynı yasanın 7. maddesinde kampanyalı satışlarda yazılı sözleşmede ayrıca <kampanyanın bitiş tarihi, malın teslim tarihi ve şekli> de yazılı olmak zorundadır. Bunun dışında kampanyayı düzenleyen bu sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
(4077 S. K. m. 6/A, 7) (Kampanyalı Satışlara İlişkin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik m. 5) (13. HD. 13.12.1999 T. 1999/9298 E. 1999/9485 K.)
Dava: Taraflar arasındaki <alacak> davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 7. Tüketici Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 14.12.2006 gün ve 2005/343 E- 2006/1174 K. sayılı kararın incelenmesi davalılardan A.....A.Ş. vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 17.04.2008 gün ve 2007/7787-2008/5488 sayılı ilamı ile;
(<...Dava, ön ödemeli kampanya ile satın alınan eşyalarının teslim edilmemesi sebebi ile bedelinin tazmini istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmü davalılardan üretici firma olan A. A.Ş. temyiz etmiştir.
Davacı, davalılardan A.....'in bayisi olan diğer davalı Y..... Ev Gereçleri Ltd. Şti.'nden buzdolabı ve çamaşır makinesi almak için satıcı ile sözlü sözleşme yaptığını ve bu sözleşmeye dayalı olarak taksitlerin tamamını ödediğini, buna rağmen bayiinin kapandığını ve eşyaların kendisine teslim edilmediğini bildirip, teslim edilmeyen eşyaların bedellerinin tazminini talep etmiştir.
4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 7. maddesinin son fıkrasının atfı ile 6/A maddenin ikinci paragrafına göre <taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur> ve bu maddede sözleşmede yer alması gereken hususlar tek tek sayılmıştır. Bu hususlara ek olarak aynı yasanın 7. maddesinde kampanyalı satışlarda yazılı sözleşmede ayrıca <kampanyanın bitiş tarihi, malın teslim tarihi ve şekli> de yazılı olmak zorundadır. Bunun dışında kampanyayı düzenleyen bu sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır. Somut olayda davacının da kabul ettiği gibi ortada herhangi bir yazılı sözleşme bulunmayıp kampanyalı satış için yukarıda sayılan hiçbir şart yerine getirilmemiştir. Şu halde davalı üretici aleyhine verilen hüküm doğru görülmemiş kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir...>) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalılardan Arçelik A.Ş. vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre ve özellikle, 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 7/2. maddesindeki <Kampanyalı satış olarak nitelendirilemeyen ancak, malın veya hizmetin bilahare teslim veya yerine getirilmesi koşuluyla yapılan her türlü satışlar da birinci fıkra hükmüne tabidir.> hükmünün, 06.03.2003 gün ve 4822 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış olmasına; Yerel Mahkemece direnme kararının gerekçesinde sözü edilen, malın bilahare teslimi şartıyla yapılan ve kampanyalı satış olarak nitelendirilemeyen satışlarda, üreticinin satıcı ile birlikte sorumlu tutulması gerektiğini öngören Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 13.12.1999 gün ve Esas: 1999/9298, Karar: 1999/9485 sayılı ilamının, 4822 sayılı Kanun ile yapılan söz konusu değişiklikten önceki döneme ait bir uyuşmazlığa ilişkin bulunmasına; Kampanyalı Satışlara İlişkin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 5. maddesinde yer alan ve satılan malın tesliminden üreticiyi satıcıyla birlikte müteselsilen sorumlu tutan hükmün de, sadece kampanyalı satışlarla sınırlı bir içerik taşımasına, somut olayda ise kampanyalı satışın söz konusu olmamasına ve bu yönün çekişmesiz bulunmasına göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire Bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
Sonuç: Davalılardan A. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK. nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 29.04.2009 gününde oybirliği ile karar verildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder